เพาเวอร์แอมป์ (Power Amplifier)

เพาเวอร์แอมป์ Power Amplifier หรือ เครื่องขยายเสียง เรียกกันโดยทั่วไปสั้นว่าๆ ‘แอมป์’ (Amp.) จัดว่าเป็นหนึ่งในอุปกรณ์สำคัญที่จำเป็นอย่างยิ่งในระบบเสียง มีลักษณะเป็นวงจรอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้พลังงานจากแหล่งจ่ายไฟ ซึ่งคอยทำหน้าที่ขยายขนาดหรือกำลังของสัญญาณเสียงขาออก (Output) ให้สูงขึ้นหรือดังขึ้นกว่าสัญญาณขาเข้า (Input) ก่อนที่จะส่งต่อสัญญาณเสียงผ่านออกไปยังลำโพง

เราสามารถแบ่งประเภทของตัวขยายอิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ ได้จากลักษณะการประมวลผลสัญญาณ Input และ Output ซึ่งโดยพื้นฐานแล้วมีอยู่ด้วยกัน 4 ประเภท คือ ตัวขยายแรงดัน, ตัวขยายกระแส, ตัวขยาย Trans Conductance และตัวขยาย Trans Resistance ทั้งนี้ ความแตกต่างของแต่ละประเภทขึ้นอยู่กับว่าตัวขยายอิเล็กทรอนิกส์นั้นๆ จะประมวลสัญญาณ Output แทนความหมายของสัญญาณ Input เป็นแบบเชิงเส้นหรือแบบเอ็กซ์โปเนนเชียล

เทคนิคการเลือกเพาเวอร์แอมป์ (Power Amplifier)

1. เลือกให้เหมาะกับลำโพง

ก่อนตัดสินใจเลือกซื้อเพาเวอร์แอมป์ สิ่งแรกที่ต้องให้ความสำคัญคือ กำลังวัตต์ของลำโพง (Power Handling) เพราะในการเลือกซื้อนั้น ควรเลือกเพาเวอร์แอมป์ให้มีกำลังวัตต์ที่มากกว่าหรือไม่น้อยกว่าค่าวัตต์ (Continuous Power หรือ RMS Power) และควรเลือกกำลังวัตต์สูงสุดไม่ควรเกินค่า (Peak Power) ของลำโพง ทั้งนี้ก็เพื่อประสิทธิภาพในการใช้งาน ฉะนั้นแล้วเวลาเลือกซื้อเพาเวอร์แอมป์จะต้องคำนึงถึงค่าวัตต์ของลำโพงควบคู่กันไปด้วย

2. ห้ามใช้เพาเวอร์แอมป์ที่มีกำลังวัตต์น้อยกว่าลำโพงเด็ดขาด

การเลือกใช้เพาเวอร์แอมป์มีกำลังวัตต์น้อยกว่าลำโพง นอกจากจะทำให้ประสิทธิภาพการทำงานลดลง คุณภาพเสียงขาดน้ำหนักแล้ว ยังมีโอกาสทำให้เกิดความร้อนสะสมจนทำให้เพาเวอร์แอมป์เสียหายได้ หรืออาจทำให้ลำโพงเกิดความเสียหายตามไปด้วย

3. เลือกเพาเวอร์แอมป์ที่ให้คุณภาพเสียงดี

สิ่งที่จะบ่งบอกว่าเพาเวอร์แอมป์นั้นๆ ให้คุณภาพเสียงที่ดีได้หรือไม่ วัดได้จากความสามารถในการขยายสัญญาณจากแหล่งต้นกำเนิดเสียง (Source) หรือเสียงจากแหล่งต้นฉบับเดิม ให้เกิดความเพี้ยนหรือโทนเสียงเปลี่ยนไปจากเดิมน้อยที่สุด รวมถึงควรเลือกเพาเวอร์แอมป์ที่มีประสิทธิภาพ โดยมีคุณสมบัติสำคัญคือ มีระบบระบายความร้อน, มีวงจรป้องกันความเสียหายต่อระบบของเพาเวอร์แอมป์และต่อดอกลำโพง เป็นต้น

4. ศึกษา-หาข้อมูลให้ดีก่อนตัดสินใจ

ควรจำไว้ว่าในท้องตลาดไม่ได้มีเพาเวอร์แอมป์เพียงแบรนด์หรือรุ่นเดียว เพราะแต่ละแบรนด์แต่ละรุ่น ล้วนมีคุณสมบัติ คุณภาพ และราคาที่ต่างกันไป ทางที่ดีที่สุดคือการศึกษาและหาข้อมูลให้มากที่สุดเท่าที่จำเป็น เช่น เช็คสเปก เทียบราคา อ่านรีวิว เป็นต้น จากนั้นก็นำมาประกอบกับข้อมูลการใช้งาน ไม่ว่าจะเป็น ประเภทงานที่จะใช้ สถานที่ที่จะนำไปใช้งาน กำลังวัตต์ของลำโพง แล้วจึงเลือกเพาเวอร์แอมป์ให้ตรงตามสเปกที่ต้องการ

5. ทดสอบประสิทธิภาพด้วยตัวเอง

สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น แม้ว่าเราจะผ่านด่านแรกอย่างการหาข้อมูลของเพาเวอร์แอมป์รุ่นที่สนใจมาประกอบการตัดสินใจแล้วก็ตาม ทว่าเพาเวอร์แอมป์แต่ละแบรนด์แต่ละรุ่นต่างก็ถูกออกแบบมาให้มีจุดเด่นและข้อจำกัดที่แตกต่างกันไป เช่น บางรุ่นมีกำลังขับที่ดี แต่ด้อยในเรื่องคุณภาพเสียง  หรือบางรุ่นให้คุณภาพเสียงดี แต่มีกำลังขับน้อย ทำให้ไม่ตอบสนองกับการใช้งาน

ดังนั้นแล้ว วิธีที่ดีที่สุดก่อนที่จะตัดสินใจจ่ายเงินซื้อ นั่นก็คือการไปทดลองฟังเสียงและทดลองใช้งานด้วยตัวเองตามโชว์รูมหรือร้านจำหน่ายเครื่องเสียงต่างๆ เพื่อให้ได้เพาเวอร์แอมป์ที่ตรงใจและตอบโจทย์การใช้งานจริงๆ